Memur Hakları

• Güvenlik Hakkı: DMK m. 18 uyarınca devlet memurlarının kanunda yazılı olan haller dışında memurluk görevlerine son verilmesi mümkün değildir.  Devlet memurlarının memuriyetleri ancak kanunda yazılı hallerde sonlandırılabilir. Bu güvenlik hakkı nedeniyle devlet memurlarının aylık ve başka hakları da ellerinden alınamaz. 

• Sendika Kurma ve Sendikaya Üye Olma Hakkı: Devlet memurları, Anayasa ve Devlet Memurları Kanunu m. 22 uyarınca, sendikalar ve üst kuruluşlar kurabilirler ve bunlara üye olabilirler.

• Müracaat, Şikayet ve Dava Açma Hakkı: DMK m. 21 uyarınca devlet memurları, kurumlarıyla ilgili resmi ve şahsi işlerinden dolayı müracaat; amirleri veya kurumları tarafından kendilerine uygulanan idari eylem ve işlemlerden dolayı şikayet ve dava açma hakkına sahiptirler.

• İlerleme ve Yükselme Hakkı: Devlet Memurları Kanunu madde 3 düzenlemesinde devlet memurlarının ilerleme ve yükselme hakları düzenlenmiştir. Buna göre devlet memurlarına, yaptıkları hizmetler için lüzumlu bilgilere ve yetişme şartlarına uygun şekilde, sınıfları içinde en yüksek derecelere kadar ilerleme imkanı sağlanmaktır. Ayrıca bu imkan, liyakat esasına göre ve her bir devlet memuruna eşit imkan verilerek sağlanmalıdır.

• Uygulamayı İsteme Hakkı: DMK m. 17 uyarınca devlet memurları, kanunlarımızda belirlenen ve yürürlükte bulunan hükümlerin kendilerine aynen uygulanmasını isteme hakkına sahiplerdir.

• Emeklilik Hakkı: DMK m. 19 uyarınca devlet memurlarının, özel kanununda yazılı belirli şartlar içinde, emekli olma hakkı vardır. Kişilerin 65 yaşına kadar çalışmaya devam etmeleri mümkündür. Ancak bu yaş dolduğunda emekli edilirler. Ayrıca emeklilik hakkı kazanıldıktan sonra çalışmaya devam eden işçi, iş ilişkisinin sonlandırılma şekli ne olursa olsun kişi bu emeklilik hakkından yararlanır.

• Çekilme (İstifa) Hakkı: Devlet memurları, Devlet Memurları Kanunda belirtilen esaslara göre memurluktan çekilebilirler. Memur istifasını bağlı olduğu kuruma yazılı olarak bildirir. Devlet memurları istifa ettikten 6 ay sonra kadronun boş olması halinde geri dönmeyi talep edebilirler. Memurdan istifası sonrası bir süre daha beklenmesi istenebilir. Memurdan bir süre daha beklemesi istenmesine rağmen, memur bu süreyi beklemezse en az 1 yıl işe geri dönemez.

• İzin Hakkı: DMK m. 23 uyarınca devlet memurları, bu kanunda gösterilen süre ve şartlarla izin hakkına sahiptirler. Bu izin hakkı kapsamında devlet memurlarının; DMK m. 102 103 uyarınca yıllık izin, DMK m. 103/3 uyarınca sağlık izni, DMK m. 104 uyarınca mazeret izni, DMK m. 105 uyarınca hastalık ve refakat izni ve yine DMK m. 108 uyarınca aylıksız izin hakları bulunmaktadır. Bu izinlerden; yıllık izin, mazeret izni, hastalık ve refakat izni ücretli izindir. Aylıksız izin süresinde ise devlet memuruna ücret verilmemektedir.

• İsnat ve İftiralara Karşı Korunma Hakkı: DMK m. 25 uyarınca devlet memurları hakkındaki ihbar ve şikayetler, garaz veya mücerret hakaret için, uydurma bir suç isnadı suretiyle yapıldığı ve soruşturma veya yargılamanın tabi olduğu kanuni işlem sonucunda bu isnat sabit olmadığı takdirde, merkezde bu memurun en büyük amiri, illerde valiler, isnatta bulunanlar hakkında kamu davası açılmasını Cumhuriyet Savcılığından isterler. Bu şekilde devlet memurlarının isnat ve iftiralara karşı korunma hakkı sağlanmış olmaktadır.

• Aylık (Maaş) Hakkı: DMK m.146 vd. hükümleri uyarınca devlet memurunun maaş hakkı bulunmaktadır.

• Yolluk Hakkı: DMK m. 177 uyarınca, devlet memurlarından bir görevin ifası için sürekli veya geçici olarak görev yerinden ayrılanların yol giderleri ve gündelikleri karşılanmaktadır. Bu durumda devlet memurlarına verilecek yolluklar bu konudaki özel kanun hükümlerine göre belirlenir ve ödenir.

• Diğer Sosyal Haklar: Bu hakların yanı sıra devlet memurunun; tedavi yardımı, aile yardımı, doğum ve ölüm yardımı hakları bulunmaktadır.
• Hizmet (Çalışma) Hakkı: Çalışma hayatına dair vatandaşlara tanınan en temel hak çalışma hakkıdır. Bu hak Anayasanın 49. ve 70. maddelerinde düzenlenmiş olup herkes çalışma hakkına sahiptir. Çalışmak bir hak olmakla birlikte aynı zamanda bir ödevdir.